Blog » Wat is ADHD? ADHD en autorijden
Rijschool voor rijbewijs B in Helmond, Eindhoven en omgeving
ADHD is de afkorting voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ofwel: Aandachtstekort stoornissen met hyperactiviteit.
Als kernsymptomen van ADHD worden onoplettendheid, impulsiviteit en hyperactiviteit genoemd. Hoewel ieder mens een ander profiel heeft met sterke en zwakke punten, hebben mensen met ADHD altijd een achterstand in executieve functies. Onder executieve functies, een term vanuit de neuropsychologie, worden de hogere controlefuncties van de hersenen verstaan. Executieve functies zijn lastig eenduidig te definiëren omdat het meerdere verschillende deelfuncties omvat.
De executieve functies worden ook wel “regelfuncties” genoemd. Deze regelfuncties zijn vooral nodig bij het verwerken van nieuwe en complexe informatie. Wanneer dit niet goed werkt, zo vinden mensen het vaak moeilijk om complexe handelingen te coördineren en organiseren.
Met executieve functies bepaalt een individu het doel van zijn handelingen en gedrag schakelt hij afleidende factoren uit, plant hij de volgorde van handelingen, voert hij de taken die daarvoor nodig zijn stap voor stap uit en controleert hij het effect, waarbij hij ook rekening houdt met mogelijke toekomstige effecten. Hij reguleert er de emoties, motivatie en alertheid mee en laat ervaringen uit het verleden meespelen bij de verwachtingen over en beslissingen voor de toekomst. Ook bijsturing van gedrag en corrigeren van fouten hoort hierbij. Voorbeelden van executieve functies zijn:
- het vermogen het eigen gedrag, handelingen en gedachten op tijd te stoppen (responsinhibitie)
- het vermogen om flexibel van de ene situatie naar de andere te gaan (flexibiliteit)
- de vaardigheid om informatie in het geheugen te houden om een taak te voltooien (werkgeheugen)
Belangrijk te Beseffen
Het is belangrijk te beseffen dat mensen met ADHD anders denken en anders leren. Het probleem zit er niet in dat mensen met ADHD niet zouden weten wat ze moeten doen; ze weten echt wel dat ze een formulier ook daadwerkelijk moeten opsturen. Maar door hun stoornis hebben ze wel moeite met de uitvoering. Daar komt nog bij dat iemand met ADHD elke (deel)taak prima kan uitvoeren, maar vastloopt wanneer hij meerdere (deel)taken tegelijk moet uitvoeren(autorijden).
Problemen met ADHD
De grootste moeilijkheid is echter dat mensen met ADHD leren niet zo snel van hun ervaringen. Ze staan van te voren minder stil bij de consequenties van hun gedrag. Ze kunnen dus geen consequenties overzien van hun handelen. Mensen met ADHD op het heden niet lang genoeg kunnen afremmen om aan de toekomst te denken. Het is niet zo dat ze zich niet interesseren voor de toekomst. De toekomst en het verleden lijkt voor hen echter niet of nauwelijks te bestaan. Ze zijn daardoor minder in staat hun ervaringen te laten meewegen bij (onbewuste) beslissingen over hun gedrag.
Het is moeilijk voor iemand met ADHD om ingewikkelde handelingen te coördineren en organiseren (volgorde van aankleden, dagelijkse taken, autorijden). Het kan al een probleem zijn om zich aan te kleden, als de kleren niet vooraf zijn klaargelegd in de juiste volgorde. Ze kunnen vaak niet doelgericht te werk gaan in nieuwe situaties; het lukt ze niet om snel een ‘plan’ op te stellen zodat ze vinden het moeilijk om prioriteiten te stellen/ te weten wat het belangrijkste is om eerst te doen.
Iemand met ADHD kiest vaak voor de kortetermijnoplossing of -beloning (als motten naar het helderste licht…) Het is dus erg moeilijk voor ze een directe beloning te laten schieten en (in plaats daarvan) te werken voor een doel of beloning in de toekomst.
Bij mensen met ADHD loopt de innerlijke spraak vaak achter bij leeftijdgenoten. Hetzelfde geldt voor mensen met spraaktaalstoornissen, autisme en soms voor mensen met dyslexie.
Steeds meer wordt duidelijk, dat de problemen van mensen met ADHD worden veroorzaakt door een verstoorde ontwikkeling van de executieve functies (zie ook: Oorzaken en erfelijkheid van ADHD).