Blog » Wat is autisme? Autisme en autorijden
Rijschool voor rijbewijs B in Helmond, Eindhoven en omgeving
Men is het er al enkele jaren over eens dat autisme spectrum stoornissen niet in termen van gedrag maar wel in termen van het denken te vatten is. Autisme officieel “autismespectrumstoornis ASS” is genoemd. Dat is een ontwikkelingsstoornis en een informatieverwerking stoornis in de hersenen verstaan. De drie grote theorieën (Executieve Functies, Theory of Mind en Centrale Coherentie ) zijn lange tijd de opvallend verklaring modellen geweest, maar het wordt steeds duidelijker dat geen van deze theorieën autisme voldoende kan verklaren. Inmiddels zijn er nieuwe theorieën ontwikkeld die een nieuwe verklaren van autisme geven.
Executieve Functies
Bij personen met autisme, en ook bij ADHD, zijn de zogenaamd “executieve functies” verstoord of onvoldoende ontwikkeld. De mate waarin verschilt echter sterk van persoon tot persoon. Executieve functies verwijzen naar processen die verband houden met probleemoplossing. Het gaat dan bijvoorbeeld om het achter elkaar en in de juiste volgorde uitvoeren van verschillende deelhandelingen. Deze functies heb je o.a. nodig bij het tandenpoetsen, puzzelen, huiswerk maken, maar dus ook heel duidelijk bij het autorijden.
Theory of Mind
Personen met Autisme hebben moeite te begrijpen wat mensen denken, voelen, verwachten, bedoelen en weten. Ze kunnen maar moeilijk begrijpen dat een ander de werkelijkheid anders zou kunnen waarnemen dan hij zelf doet. Hij vindt het dus moeilijk om de binnenkant van zichzelf en de ander te herkennen. Dit heeft tot gevolg dat hij alleen vanuit zichzelf kan denken en moeite heeft rekening te houden met anderen. Het vermogen om het innerlijk van jezelf en de ander te kunnen zien en er daarnaast ook rekening mee te houden. In het kort zou je dit ook mensenkennis kunnen noemen: vriendschappen sluiten en behouden verloopt hierdoor vaak problematisch.
Centrale Coherentie
Of het zogenaamde “samenhangdenken” het vermogen om samenhang te brengen in de verschillende waarnemingen. Iemand met autisme zou eerder waarnemen in puzzelstukjes. Dit is echter inmiddels sterk achterhaald. Personen met autisme zien wel degelijk het geheel maar missen het vermogen de essentie uit het geheel te halen. Dit levert vergelijkbare problemen op als zouden zij inderdaad het geheel niet kunnen overzien. Het samenhangdenken komt dat we bij de input van nieuwe informatie deze meteen linken aan oude opgeslagen kennis. Spontaan ontstaat dan de reflex om onmiddellijk een overzicht te creëren. Dit lukt bij personen met autisme minder goed.
Belangrijk te Beseffen
Mensen met Autisme leren en denken anders dan mensen zonder Autisme. Ze zijn niet minder slim of waardevol dan wie dan ook. Maar door hun andere manier van informatie verwerken, is het voor hen wel eens moeilijk in het overzicht te behouden.
Om Autisme te begrijpen is het van belang om de manier van denken te begrijpen: hoe verwerkt een persoon met Autisme de informatie die op hem af komt, hoe ziet, begrijpt en ervaart hij de wereld? Het gedrag van zo iemand zou je de buitenkant van Autisme kunnen noemen. Het gaat dan om de zichtbare en merkbare aspecten van Autisme. Denk bijvoorbeeld aan zijn reacties op veranderingen, woede-aanvallen, de chaos in zijn agenda. Onze reacties op een situatie worden altijd bepaald door onze beleving van de situatie, en niet door de situatie zelf. Oftewel je reactie of gedrag is altijd het gevolg van je gedachten over een bepaalde situatie. Om die reden rent de ene persoon weg bij het zien van een hond…
situatie: ik zie een hond
gedachte: ik vind honden eng
gevolg: wegrennen
en stapt een ander juist op de hond af om hem te aaien….
situatie: ik zie een hond
gedachte: in vind honden lief
gevolg: hond aaien.
Bij mensen met Autisme gaat dat precies hetzelfde maar: – de manier waarop ze waarnemen (zoals bv. het missen van de context) – en het waargenomen verwerken (niet soepel, snel overprikkeld, juist visueel of auditief), verloopt fundamenteel anders dan bij personen zonder Autisme. Met vaak een vreemde reactie of een ander afwijkend gedrag als gevolg. De essentie van Autisme zit dus aan de “binnenkant” en niet aan de “buitenkant”. Wil je mensen met Autisme beter begrijpen , dan is het belangrijk om die “binnenkant” van die personen te leren begrijpen.
Verschijnselen van autisme
Autisme komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. De meeste mensen met autisme blijven ook in hun latere leven voldoen aan de diagnose. Wel zijn er veranderingen mogelijk in de aard van de symptomen.
De symptomen van autisme worden meestal herkend in het tweede levensjaar. De symptomen kunnen ook eerder herkend worden, dit is vaak het geval wanneer er sprake is van een grote ontwikkelingsachterstand. Ook kunnen de symptomen later dan het tweede levensjaar, wanneer de symptomen subtieler zijn.
Door de kenmerken van autisme kunnen extra psychische problemen ontstaan. Voorbeelden hiervan zijn dwangmatig gedrag of depressie. Verder hebben mensen met autisme vaker last van angstproblemen en woedeaanvallen.
Kenmerken van Autisme
Autisme wordt gekenmerkt door een verminderd vermogen tot sociaal contact, communiceren en beperkte repetitieve gedragspatronen interesses of activiteiten. Mensen met autisme zijn vaak gevoeliger (of juist minder gevoelig) voor bepaalde prikkels, zoals geluid of pijn. Kenmerkend voor mensen met ASS zijn beperkingen op drie gebieden. De volgende problemen komen bij alle mensen met ASS in meer of mindere mate voor:
- Sociale Contact:
Iemand met autisme kan moeilijk contact maken soms helemaal geen contact met anderen. Ze zijn bijvoorbeeld erg in zichzelf gekeerd of maken geen oogcontact met anderen. - Communicatie en (lichaam) taal:
Sommige mensen met autisme zoeken wel contact, maar hun taalontwikkeling is vaak vertraagd en afwijkend. Ze hebben moeite om indirecte, non-verbale taal te begrijpen of te uiten. Ze nemen woorden vaak letterlijk. Dit zijn bijvoorbeeld gezegden, gebaren of gezichtsuitdrukkingen. Ook herkennen ze vaak geen gezichtsuitdrukkingen (blij, boos, verdrietig) en ze nemen figuurlijke uitspraken letterlijk.. - Gedrag en interesses:
Iemand met autisme kan een beperkte gefixeerde interesse hebben voor één of enkele voorwerpen of activiteiten. Hij of zij kan hardnekkig vasthouden aan hetzelfde inflexibel gehecht zijn aan routines of rituelen. Kleine veranderingen kunnen veel onrust veroorzaken bij hem of haar. In hun gedrag zijn vaak herhalende patronen te herkennen. Iemand met autisme kan eindeloos hetzelfde doen, bijvoorbeeld dezelfde muziek luisteren of steeds bezig zijn met hetzelfde onderwerp..
Contextblindheid
Tot slot mogen we de belangrijke bijdrage van Contextblindheid op dit gebied niet vergeten. De beschrijving van de contextblindheid leidt tot een zeer heldere en begrijpelijke verklaring voor de problemen waar personen met autisme mee kampen. Meer informatie kunt u lezen op de website www.contextblindheid.be.
door Constant Autorijschool Helmond in Nieuws op 20/01/2016